آمونیاک چیست و چه کاربردی دارد؟

آمونیاک یکی از مواد شیمیایی ضروری و پر مصرف در بخش تولید و صنعت به شمار می آید. این ماده در صنایع مختلفی از جمله صنایع کشاورزی، معدن، بهداشتی، تولید نوشیدنی و مواد غذایی و داروسازی مورد استفاده قرار می گیرد. تولید کود از مهم ترین موارد مصرف آمونیاک محسوب می شود. این ماده یکی از عناصر اصلی در تولید پلاستیک، کاغذ، تخمیر، مواد منفجره و رنگ مو است. همچنین در تصفیه منابع آبی (ضایعات و فاضلاب) و تجهیزات تهویه (به عنوان گاز یخچال) هم استفاده می شود. این ماده به صورت هیدروکسید آمونیوم با غلظت پایین در مصارف خانگی کاربرد دارد. این شوینده ها علاوه بر خاصیت پاک کنندگی سبب درخشش سطوح هم می شوند. این ماده به دلیل میزان بالای اکتان یک جایگزین مناسب برای سوخت های فسیلی است. در داروسازی برای تولید سولفونامیدها ویتامین های گروه B استفاده می شود. از کاربردهای دیگر این ماده می توان به استخراج روی و نیکل، سیستم های تبرید، سوخت موشک و کنترل آلودگی هوا اشاره کرد.

مشخصات فیزیکی و شیمیایی

آمونیاک یک گاز فشرده شده و بی رنگ با وزن مولکولی 03/17 گرم بر مول است. چگالی آن 73/0 کیلوگرم بر متر مکعب است. این ماده در حضور مواد اکسید کننده بسیار قابل اشتعال است و دارای خاصیت انحلال پذیری در آب (54 گرم در هر لیتر) است. آمونیاک مایع از گاز تحت فشار به دست می آید؛ وزن، قدرت یونیزاسیون و فشار بخار بالایی دارد. دمای جوش آن 33- درجه سلسیوس (4/27- درجه فارنهایت) است. دمای ذوب این ماده 7/77- درجه سلسیوس (9/107- درجه فارنهایت) ثبت شده است. دمای خود اشتعالی در این ماده 651 درجه سلسیوس معادل با 8/1203 درجه فارنهایت است. این ماده به نام های هیدروژن نیترید، هیدروكسید اندروس آمونیوم و اندروس نیز شناخته می شود. این گاز در دمای 400 تا 450 درجه سانتی گراد تجزیه می شود و هیدروژن تولید می کند. این گاز اشک آور و خفه کننده است و در مجاورت مواد نفتی و اشتعال زا، خطر آتش سوزی و انفجار را دارد.